Sieć Tramontana III (Francja – Hiszpania – Polska – Portugalia – Włochy) wśród laureatów Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2020
Bruksela / Haga, 7 maja 2020
Na krótko przed obchodami Dnia Europy (9 maja), Komisja Europejska oraz Europa Nostra z dumą ogłaszają zwycięzców Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2020. Najbardziej prestiżowe europejskie wyróżnienie w zakresie dziedzictwa przyznawane jest 21 wyjątkowym inicjatywom prowadzonym w 15 krajach Europy. Wśród tegorocznych laureatów znalazła się Sieć Tramontana III będąca partnerstwem Francji, Hiszpanii, Polski, Portugalii i Włoch.
Fani zagadnienia dziedzictwa historycznego oraz wszyscy wspierający tego rodzaju działania z Europy i całego świata mogą głosować online na tegorocznych zwycięzców, by zdecydować, komu zostanie przyznana tegoroczna nagroda publiczności Public Choice Award. W dobie izolacji oraz dystansowania społecznego Komisja Europejska wraz z federacją Europa Nostra żywią nadzieję, iż uda im się zainspirować szeroką publiczność do zapoznania się z projektami tegorocznych laureatów oraz do wyboru trzech, ich zdaniem, najciekawszych przedsięwzięć. Informacja o przyznaniu nagrody publiczności Public Choice Award zostanie podana po wakacjach. Z tej okazji przedstawieni zostaną również zdobywcy Grand Prix, uprawnieni do odbioru nagrody pieniężnej w wysokości po 10 000 euro.
„Kryzys związany z COVID-10 pokazał nam, jak istotną rolę dla narodów i społeczności w całej Europie pełni kultura oraz dziedzictwo. W czasach, gdy setki milionów Europejczyków pozostają fizycznie w separacji, nasze kulturowe dziedzictwo zbliża ich do siebie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Tegoroczni laureaci Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra niosą silny przekaz promujący mocniej zjednoczoną i silniejszą Europę”, powiedziała Mariya Gabriel, Europejska Komisarz ds. Innowacji, Badań, Kultury, Edukacji i Młodzieży.
„W tych trudnych czasach, laureaci naszej nagrody niosą nadzieję pokazując, jak można przezwyciężyć przeciwności losu dzięki fachowej wiedzy, poświęceniu oraz pracy zespołowej. Nagrodzone projekty są przykładem, jak istotną rolę pełni dziedzictwo kulturowe w kontekście odzyskiwania psychicznej i fizycznej normalności po pandemii. Nasze wspólne dziedzictwo oraz jego strażnicy mają tutaj swój ogromny udział poprzez wiele inicjatyw, od udostępniania treści kulturowych za pośrednictwem kreatywnych rozwiązań cyfrowych po angażowanie się w konkretne prace na rzecz renowacji i odbudowy jako wyraz społecznego i gospodarczego odrodzenia naszych miast i wsi”, powiedział Hermann Parzinger, Wiceprezes Europa Nostra.
Nagrody Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra powstały z inicjatywy Komisji Europejskiej w 2002 roku i od tamtej pory zarządza nimi federacja Europa Nostra – europejski głos społeczeństwa obywatelskiego zaangażowanego w działalność na rzecz dziedzictwa kulturowego. Nagrody otrzymały wsparcie programu Unii Europejskiej Kreatywna Europa.
Laureatów wybiera niezależne jury złożone z ekspertów w zakresie dziedzictwa kulturowego z całej Europy na podstawie szczegółowej analizy i oceny kandydatów – organizacji oraz osób prywatnych z 30 krajów europejskich. Jury podjęło także decyzję o przyznaniu trzech Nagród Europa Nostra za wyjątkowe osiągnięcia w zakresie dziedzictwa kulturowego kandydatom ze Szwajcarii i Turcji – krajów spoza programu Kreatywna Europa.
W 2020 roku spośród kandydatur zgłoszonych do Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra przyznane zostaną dwie nowe Nagrody Specjalne ILUCIDARE. Zwycięskie projekty zostaną przedstawione 28 maja. ILUCIDARE to projekt finansowany przez Horizon 2020 i mający na celu stworzenie międzynarodowej sieci promującej dziedzictwo kulturowe jako źródło innowacji i międzynarodowych więzi.
Laureaci nagród w 2019 roku
(wymienieni alfabetycznie według państw)
Konserwacja
Rubens’ Garden Screen and Garden Pavilion, Antwerp, BELGIUM
Epitaphs of the University Church of Leipzig, GERMANY
The Museum of Fine Arts, Budapest, HUNGARY
Basilica of Santa Maria di Collemaggio, L’Aquila, ITALY
LocHal, Tilburg, THE NETHERLANDS
Subterranean Caves and Wineries of El Cotarro, province of Burgos, SPAIN
The Iron Bridge, Shropshire, UNITED KINGDOM
Badania
Tramontana Network III, FRANCE/ITALY/POLAND/PORTUGAL/SPAIN
Turin Papyrus Online Platform (TPOP), ITALY
Scanning for Syria, THE NETHERLANDS
Zasługi z tytułu poświęcenia na rzecz dziedzictwa
Edukacja, szkolenie i zwiększanie świadomości
Cross-border Collaboration for European Classical Music, CZECH REPUBLIC
Arolsen Archives Online, GERMANY
The Secret Life of a Palace, Gödöllő, HUNGARY
Uccu Roma Informal Educational Foundation, HUNGARY
Auschwitz. Not long ago. Not far away, POLAND/SPAIN
The Ambulance for Monuments, ROMANIA
Nagrody Europa Nostra zostaną również przyznane za dwa wybitne osiągnięcia w dziedzinie dziedzictwa kulturowego w państwach Europy, które nie biorą udziału w unijnym programie „Kreatywna Europa”.
Sieć Tramontana III, Francja/Włochy/Polska/Portugalia/Hiszpania
Sieć Tramontana III to pogłębione badania niematerialnego dziedzictwa społeczności wiejskich obszarów górskich Europy. Celem jest ochrona i rewitalizacja tego dziedzictwa poprzez jego dokumentację i szerokie rozpowszechnianie. Prowadzone badania są wynikiem partnerstwa między ośmioma organizacjami pozarządowymi z pięciu krajów europejskich (Francji, Włoch, Polski, Portugalii i Hiszpanii) z ponad pięćdziesięcioma podmiotami stowarzyszonymi. Projekt uzyskał wsparcie w ramach programu Unii Europejskiej Kreatywna Europa w postaci finansowania sześćdziesięciu procent kosztów projektu, natomiast pozostałą część wydatków pokryli poszczególni partnerzy.
Obecnie niematerialne dziedzictwo społeczności wiejskich obszarów górskich Europy stoi w obliczu wielu zagrożeń, takich jak spadek znajomości i praktykowania własnych tradycji, degradacja środowiska i krajobrazu naturalnego czy marginalizacja w kontekście postępującej globalizacji. Same społeczności lokalne borykają się również z licznymi problemami, jak na przykład rosnąca stopa bezrobocia wśród młodzieży. Z drugiej strony, współczesne wyzwania dają szansę na stworzenie nowych zasobów, a także na eksperymenty z innowacyjnymi formami spójności społecznej, kulturowej i gospodarczej.
Niematerialne dziedzictwo społeczności wiejskich obszarów górskich Europy jest niezwykle różnorodne i bogate, zaś jego dokumentacja ma ogromne znaczenie dla zachowania ciągłości tradycji i ich rewitalizacji. W tym celu Sieć Tramontana prowadzi badania terenowe, wydaje publikacje, organizuje warsztaty artystyczne i wydarzenia kulturalne, a także bezpośrednio wspiera artystów na ich terytoriach. Zaangażowanie społeczności w te procesy to zadanie kluczowe, ponieważ dostęp do lokalnego dziedzictwa jest często ograniczony.
Sieć Tramontana III stanowi rozwinięcie prac wykonanych podczas wcześniejszych dwóch edycji projektu: Sieć Tramontana I (2012–2013) i Sieć Tramontana II (2014–2015). W ramach wszystkich trzech etapów współpracy przeprowadzono ponad tysiąc dwieście rejestracji terenowych dotyczących między innymi lingwistyki, antropologii, pejzaży dźwiękowych i etnomuzykologii. Zgromadzono zasoby fotograficzne, nagrania audiowizualne i źródła pisane. Baza danych zawierająca informacje o tych materiałach jest dostępna na profesjonalnym portalu internetowym i ma istotne znaczenie dla badań i promocji kultury regionów. Oprócz działalności badawczej zorganizowano również seminaria, warsztaty edukacyjne, wystawy multimedialne i pokazy we współpracy z wieloma instytucjami jak uniwersytety, szkoły, fundacje, biblioteki i muzea.
Wyniki przeprowadzonych badań wykorzystano także przy tworzeniu wspólnego programu edukacyjnego. W działaniach tych uczestniczyło ośmiu partnerów projektu (Binaural Nodar, Audiolab, Akademia Profil, Bambun, Eth Ostau Comengés, LEM-Italia, Nosauts de Bigòrra i Numériculture Gascogne), z których każdy stworzył własny produkt z udziałem pozostałych partnerów. Wspólnym celem było powołanie płaszczyzny do współpracy międzynarodowej i wymiany kulturowej przy konkretnych zadaniach.
„Projekt ten promuje ideę europejskiej tożsamości, a zwłaszcza dziedzictwa obszarów górskich, które jest wspólne dla całej Europy. Jest to doskonały przykład współpracy międzynarodowej między naukowcami posiadającymi wiedzę specjalistyczną w różnych dziedzinach. Metodologia zastosowana w projekcie jest implementowana w różnych krajach europejskich i ma potencjał do wprowadzenia jej na całym kontynencie” – oceniło jury.
Nagrody Dziedzictwa Kulturowego / Nagrody Europa Nostra
Nagrody Dziedzictwa Kulturowego / Nagrody Europa Nostra zostały ustanowione przez Komisję Europejską w 2002 roku i od tamtego czasu są przyznawane przez sieć Europa Nostra. Celem nagród jest wyróżnianie i promowanie najlepszych praktyk związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego, badaniami, zarządzaniem, wolontariatem, edukacją i komunikacją. W ten sposób przyczyniają się one do większego publicznego uznania dziedzictwa kulturowego jako strategicznego zasobu europejskiej gospodarki i społeczeństwa. Nagrody są finansowane przez program Kreatywna Europa realizowany przez Unię Europejską.
W ciągu ostatnich 18 lat organizacje i osoby prywatne z 39 państw złożyły łącznie 3150 zgłoszeń do nagród. Pod względem liczby zgłoszeń z poszczególnych państw Hiszpania zajmuje pierwsze miejsce w rankingu z liczbą 542 zgłoszonych projektów, następne są Włochy z 318 zgłoszeniami, natomiast trzecie miejsce zajmuje Zjednoczone Królestwo z 308 projektami. Pod względem kategorii najwięcej zgłoszeń dotyczyło konserwacji zabytków (1794). Kolejne miejsca zajmują: edukacja, szkolenia i zwiększanie świadomości (601), następnie badania (395), a wreszcie zasługi z tytułu poświęcenia na rzecz dziedzictwa (360).
Od 2002 roku niezależne jury złożone z ekspertów wybrało 533 nagrodzonych projektów z 34 krajów. Podobnie jak w przypadku liczby zgłoszeń, Hiszpania znajduje się na szczycie rankingu z 70 otrzymanymi nagrodami. Zjednoczone Królestwo zajmuje drugie miejsce (62 nagrody), natomiast trzecie miejsce przypadło Włochom (47 nagród). Pod względem poszczególnych kategorii najwięcej nagród przyznano w dziedzinie konserwacji (300), kolejne miejsca zajmują: edukacja, szkolenia i zwiększanie świadomości (89), zasługi z tytułu poświęcenia na rzecz dziedzictwa (78) i badania (66).
Ogółem przyznano 123 Grand Prix w wysokości 10 000 EUR wybitnym inicjatywom związanym z dziedzictwem kulturowym, wybranym spośród nagrodzonych projektów.
Można już składać zgłoszenia do edycji Nagród 2021. Formularze zgłoszeniowe są dostępne na stronie internetowej Nagród. Prześlij swój przykładowy projekt i podziel się swoją wiedzą i sukcesem!
Europa Nostra
Europa Nostra jest ogólnoeuropejską federacją organizacji pozarządowych zajmujących się dziedzictwem kulturowym, wspieraną przez rozległą sieć organów publicznych, przedsiębiorstw prywatnych i osób fizycznych. Organizacja ta, obejmująca ponad 40 krajów Europy, stanowi głos społeczeństwa obywatelskiego na rzecz ochrony i promocji europejskiego dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Założona w 1963 roku jest dziś uznawana za najbardziej reprezentatywną sieć zajmującą się kwestią dziedzictwa kulturowego w Europie. Prezesem organizacji jest Plácido Domingo, światowej sławy śpiewak operowy.
Celem Europa Nostra jest ochrona i konserwacja zagrożonych zabytków, obiektów oraz krajobrazów, w szczególności poprzez realizację programu 7 Most Endangered. Sieć wyróżnia doskonałość, przyznając Nagrody Dziedzictwa Kulturowego / Nagrody Europa Nostra. Organizacja przyczynia się również do formułowania i wdrażania strategii i polityk europejskich związanych z dziedzictwem poprzez zorganizowany dialog z instytucjami europejskimi i koordynację Sojuszu Europejskiego Dziedzictwa 3.3 (European Heritage Alliance 3.3). Europa Nostra była jednym z inicjatorów i ważnym partnerem społeczeństwa obywatelskiego w ramach Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018.
Kreatywna Europa
Kreatywna Europa to program ramowy UE wspierający sektor kultury i sektor kreatywny, umożliwiający im zwiększenie ich wkładu w tworzenie nowych miejsc pracy oraz rozwój gospodarczy. Dysponując budżetem w wysokości 1,46 miliarda euro na lata 2014–2020, program wspiera organizacje działające w dziedzinie dziedzictwa kulturowego, sztuk widowiskowych, sztuk pięknych, sztuki interdyscyplinarnej, przedstawicieli branży wydawniczej, filmowej, telewizyjnej, muzycznej i gier wideo, a także dziesiątki tysięcy artystów i specjalistów zajmujących się dziedzinami kultury i sektora audiowizualnego. Finansowanie pozwala im działać w całej Europie, docierać do nowych odbiorców i rozwijać umiejętności wymagane w erze cyfrowej.
Załączniki:
Oficjalna informacja prasowa w języku polskim:
AKADEMIA PROFIL 